Pawłowice

Najstarsze informacje o Pawłowicach pochodzą z XV wieku, a dokładnie z lat 1428 - 1439. Mowa jest w nich o istnieniu tu drewnianego kościoła, choć prawdopodobnie pierwszą parafię erygowano z części parafii kampinoskiej już w XIII wieku. Do rozwoju parafii przyczynił się Stanisław Pawłowski herbu Pierzchała (ok.1390 - 1439), pochodzący z Pawłowic lub Gnatowic. Był synem podsędka sochaczewskiego Mroczka z Gnatowic i Paprotni oraz Anny. Rodzinną parafię w Pawłowicach Stanisław Pawłowski objął przed 1414 rokiem. W 1425 roku został biskupem płockim. Jako administrator diecezji przyczynił się do utworzenia nowych parafii. Jego brat Abraham z Gnatowic, stolnik sochaczewski, nabył w 1435 roku Szymanów od księcia Ziemowita V. Kiedy stary drewniany kościół popadał w ruinę, w 1598 roku wzniesiono na tym samym miejscu nową drewnianą świątynię. Znajdowała się tu także kaplica Bieniewskich, nowych właścicieli Pawłowic. Do Pawłowic należały m.in. Seroki i Maszna. Po rodzinie Pawłowskich i Bieniewskich kolejnymi właścicielami okolicznych dóbr byli m.in. Seroccy, Paskowscy, Lisieccy, Prussowie i Holewowie. Parafia należała wtedy, tak jak i dziś, do dekanatu błońskiego. Kolejny kościół wzniósł ok. połowy XVIII wieku Walenty Łuszczewski, właściciel Pawłowic. Obecny kościół murowany pochodzi z lat 1802 - 1805. Jego fundatorem był Józef Rusiecki, właściciel Pawłowic. Kościół wzniesiono na planie prostokąta. Elewacja nawiązuje do awangardowego nurtu klasycyzmu. Na uwagę zasługuje ołtarz główny klasycystyczny z 1810 roku, z późnogotyckim krucyfiksem z I połowy XVI wieku. W Pawłowicach znajduje się też namalowany w 1905 roku przez Józefa Chełmońskiego obraz "Męczeństwo św. Bartłomieja", patrona parafii. Na miejscowym cmentarzu spoczywa ojciec znanego malarza, Józef Adam Chełmoński. Tu pochowani są również pierwsi franciszkańscy zakonnicy z Niepokalanowa oraz żołnierze polegli w obronie ojczyzny w okresie II wojny światowej.